ร่ายยาว

-


     แม้ว่าร่ายยาว คนส่วนใหญ่อาจจะไม่คุ้นหูหรือไม่รู้จักกัน แต่ร่ายนั้นก็ยังเป็นบทประพันธ์ที่นักศึกษาวิชาชีพครูต้องเรียน 📗 เพื่อนำไปใช้ในการประกอบการเรียนการสอน อีกทั้งร่ายยังเป็นบทประพันธ์ที่ใช้  ในการเเข่งขันการอ่านบทอาขยานทำนองเสนาะมาจนถึงทุกวันนี้อีกด้วย ไม่ว่าจะเป็นบท มหาเวสสันดรชาดก ตอน กัณฑ์มัทรี และ มหาเวสสันดรชาดก ตอน กัณฑ์กุมาร 

     ร่าย คือ คำประพันธ์ประเภทร้อยกรองแบบหนึ่งที่แต่งง่ายที่สุด และมีฉันทลักษณ์น้อยกว่าร้อยกรองประเภทอื่น ถ้าพิจารณาให้ดีจะพบว่าร่ายมีลักษณะใกล้เคียงกับคำประพันธ์ประเภทร้อยแก้วมาก เพียงแต่กำหนดที่คล้องจองและบังคับวรรณยุกต์ในบางแห่ง

อ้างอิง

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2

แผนผังร่าย

อ้างอิง
https://www.google.com/search?q=%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%AD&rlz=1C1NHXL_thTH832TH832&hl=th&sxsrf=ALeKk01gz0nvGbmgsfcm9sAUNB0JTVda4Q:1600517242900&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjW5eCtl_XrAhXBX3wKHaj5DaQQ_AUoAXoECA0QAw&biw=1366&bih=657#imgrc=Ch09N8FNLsDZpM

หลักการอ่านบทร้อยกรองประเภทร่ายยาว
 
     การอ่านออกเสียงบทร้อยกรองประเภทร่าย นิยมอ่านหลบเสียงสูงให้ต่ำลงในระดับของเสียงที่ใช้อยู่ ส่วนเสียงตรีที่หลบต่ำลงนั้นอาจเพี้ยนไปบ้าง เช่น น้อยน้อย เป็น นอยนอย แต่เสียงจัตวา แม้จะหลบเสียงต่ำลงมักจะไม่เพี้ยน การอ่านร่ายทุกชนิดจะอ่านทำนองเหมือนกัน คือ ทำนองสูงด้วยเสียงระดับเดียวกัน และการลงจะหวะจะอยู่ที่ท้ายวรรคของทุกวรรค ส่วนจะอ่านด้วยลีลาใดนั้นขึ้นอยู่กับอารมณ์
ตามเนื้อความ ดังนี้
เนื้อความแสดงอารมณ์เศร้า ใช้น้ำเสียงเบาลง สั่นเครือ และทอดเสียงให้ช้าลงกว่าปกติ
เนื้อความแสดงอารมณ์โกรธ ใช้น้ำเสียงหนักแน่น เน้นเสียงดังกว่าปกติ กระชับ สั้น
เนื้อความแสดงอารมณ์ขบขัน ผู้อ่านต้องพยายามทำเสียงให้แสดงถึงความขบขัน โดยที่ ตัวเองต้อง       ไม่หัวเราะขณะอ่าน
เนื้อความบรรยายหรือพรรณนา ต้องอ่านตามอารมณ์ของเนื้อความนั้น เช่น บรรยายหรือพรรณนาความงาม ใช้น้ำเสียงแจ่มใส ไม่ดัง หรือไม่เบาเกินไป
เนื้อความแสดงความศักดิ์สิทธิ์หรือยิ่งใหญ่ ใช้น้ำเสียงหนักแน่น เน้น แต่ไม่ห้วน
เนื้อความสั่งสอน ใช้น้ำเสียงไม่ดังหรือเบาเกินไป เน้นคำที่สั่งสอน แต่ไม่ห้วน
เนื้อความบรรยายการต่อสู้ ใช้น้ำเสียงดัง หนักแน่น ห้วน กระชับ
เนื้อความแสดงความตกใจ ใช้น้ำเสียงหนักเบา เสียงสั่นตามเนื้อความ
เนื้อความตัดพ้อต่อว่า ใช้น้ำเสียงหนักบ้าง เน้นบ้าง สะบัดเสียงบ้าง
    การอ่านร่ายพยายามอ่านให้จบวรรค เพราะจังหวะหลักของร่ายทุกชนิดจะอยู่ที่ปลายวรรค ซึ่งเป็นคำส่งสัมผัส ส่วนจังหวะเสริมจะอยู่ที่คำรับ ดังนั้นเมื่ออ่านถึงคำรับสัมผัสจะต้องเน้นเสียงหรือทอดเสียง ซึ่งเป็นเสมือนการแบ่งวรรคไปในตัว เช่น ลูกรักเจ้าแม่เอย เจ้าเคยมาอาศัยนั่งนอน จังหวะหลักอยู่ที่คำส่งสัมผัส คือ เอย จังหวะเสริมอยู่ที่คำรับสัมผัส คือ การอ่านตอนจบผู้อ่านจะต้องทอดเสียงให้ยาวกว่าการทอดเสียงท้ายวรรคอื่น ๆ เพื่อให้ผู้ฟังรู้ว่าเรื่องที่ฟังกำลังจะจบแล้ว และเป็นการสร้างความประทับใจให้ผู้ฟังต้องการฟังอีก

อ้างอิง


ตัวอย่าง
มหาเวสสันดรชาดก ตอน กัณฑ์มัทรี

 “...จึ่งตรัสว่าโอ้โอ๋เวลาปานฉะนี้เอ่ยจะมิดึกดื่น จวนจะสิ้นคืนค่อนรุ่งไปเสียแล้ว หรือกระไรไม่รู้เลย พระพายรำเพยพัดมารี่เรื่อยอยู่เฉื่อยฉิว อกแม่นี้ให้อ่อนหิวสุด ละห้อย ทั้งดาวเดือนก็เคลื่อนคล้อยลงลับไม้สุดที่แม่จะติดตามเจ้าไปในยามนี้ ฝูงลิง ค่างบ่างชะนีที่นอนหลับ ก็กลิ้งกลับเกลือกตัวอยู่ยั้วเยี้ย ทั้งนกหกก็งัวเงียเหงาเหงียบ ทุกรวงรัง แต่แม่เที่ยวเซซังเสาะแสวงทุกแห่งห้องหิมเวศ ทั่วประเทศทุกราวป่า สุดสายนัยนาที่แม่จะตามไปเล็งแล สุดโสตแล้วที่แม่จะซับทราบฟังสำเนียง สุดสุรเสียง ที่แม่จะร่ำเรียกพิไรร้อง สุดฝีเท้าที่แม่จะเยื้องย่องยกย่างลงเหยียบดิน ก็สุดสิ้นสุดปัญญา สุดหาสุดค้นเห็นสุดคิด จะได้พานพบประสบรอยพระลูกน้อยแต่สักนิดไม่มีเลย จึ่งตรัส ว่า เจ้าดวงมณฑาทองทั้งคู่ของแม่เอ๋ย หรือว่าเจ้าทิ้งขว้างวางจิตไปเกิดอื่น เหมือนแม่ฝัน เมื่อคืนนี้แล้วแล.....”

 เจ้าพระยาคลัง (หน)

อ้างอิง

http://www.satriwit3.ac.th/files/111026088592094_19051515150657.pdf


                                            

                                        

อ้างอิง

https://www.youtube.com/watch?v=tiAcXvGJLC4

ความคิดเห็น

แสดงความคิดเห็น

โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้

กลอนเสภา

-
รูปภาพ
      มาถึงบทประพันธ์สุดท้าย นั่นคือกลอนเสภา เชื่อว่าหลายคนที่ได้ยิน คงต้องตกใจ 😆 เพราะการ ขับเสภายากที่สุดในบรรดาบทร้องกรองทุกชนิด แต่หากขับเสภาได้ นั่นถือว่า มีความสามารถเป็นอย่างยิ่ง การฝึกอ่านขับเสภาต้องอาศัยประสบการณ์ความสามารถจากการอ่านบทร้อยกรองทุกชนิด มาผสมผสานเพื่อที่จะฝึกการอ่านขับเสภา ตัวแอดมินเองก็มีหลักการง่ายๆ คือการจำจังหวะทำนองการขับเสภา จากเรื่องเสภาขุนช้างขุนแผน ตอนกำเนิดพลายงามมาเป็นแบบในการขับเสภาในเเต่ละบทนั่นเองค่ะ         กลอนเสภา เป็นคำประพันธ์ชนิดหนึ่ง ซึ่งแต่งเพื่อใช้ขับ เพราะใช้เป็นกลอนขับ จึงกำหนดคำไม่แน่นอน มุ่งการขับเสภาเป็นสำคัญ จึงใช้คำ ๗ คำ ถึง ๙ คำ การส่งสัมผัสนอกเหมือนกับกลอนสุภาพ แต่ไม่บังคับหรือห้ามเสียงสูง ต่ำ ตามจำนวนคำแต่ละวรรค อยู่ในเกณฑ์กลอน ๗-๙ เช่น เสภาขุนช้างขุนแผน  แผนผังกลอนเสภา อ้างอิง https://www.baanjomyut.com/library_6/poetry/10_2_2.html
อ่านเพิ่มเติม

กลอนสุภาพ

-
รูปภาพ
 เรามาเริ่มจาก การอ่านกลอนสุภาพกันก่อนนะคะ เชื่อว่าหลายคนคงอ่านกลอนสุภาพได้กันเป็นส่วนใหญ่ เพราะว่ากลอนสุภาพ อ่านง่ายที่สุดแล้วแล้วใช่มั๊ยคะ ? 👍😂      แน่นอนค่ะว่ากลอนสุภาพ เป็นพื้นฐานในการอ่านบทอาขยานทำนองเสนาะ ในสมัยตอนเราเรียน      ภาษาไทยนั้น เราต้องได้เจอกับกลอนสุภาพ หรือที่เรียกว่ากลอนแปด มาให้เราได้ฝึกการอ่านทำนองเสนาะนั่นเอง ซึ่งส่วนใหญ่ ก็คงคิดว่าอ่านกลอนสุภาพง่ายที่สุดในบรรดาบทร้อยกรอง แต่ใครจะไปคิดล่ะคะว่าการอ่านกลอนสุภาพ ก็ยังคงมีหลักการต่างๆ ที่ต้องฝึกฝน และพัฒนาการอ่านให้ถูกต้อง เเละไพเราะได้มากยิ่งขึ้นกว่าเดิม นั่นก็เเสดงว่า มันเป็นสิ่งที่ยากเช่นกัน กลอนสุภาพ เป็นกลอนประเภทหนึ่ง ซึ่งลักษณะคำประพันธ์ของภาษาไทย ที่เรียบเรียงเข้าเป็นคณะ ใช้ถ้อยคำและทำนองเรียบ ๆ ซึ่งนับได้ว่ากลอนสุภาพเป็นกลอนหลักของกลอนทั้งหมด เพราะเป็นพื้นฐานของกลอนหลายชนิด หากเข้าใจกลอนสุภาพ ก็สามารถเข้าใจกลอนอื่น ๆ ได้ง่ายขึ้น  อ้างอิง https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E แผนผังกลอนสุภาพ...
อ่านเพิ่มเติม

โคลงสี่สุภาพ

-
รูปภาพ
        โคลงสี่สุภาพ เป็นโคลงที่มีความยากในการอ่านเป็นทำนองเสนาะ และต้องใช้ความสามารถทางภาษาที่มากกว่ากลอนทั่วไป เพราะจังหวะการอ่านของโคลงสี่สุภาพ และการเอื้อนนั้น ถือว่ายากสำหรับผู้ที่ไม่ถนัดด้านการอ่านทำนองเสนาะ แต่สำหรับแอดมินเเล้ว การอ่านโคลงสี่สุภาพ มีความไพเราะ น่าฟังมากที่สุดสำหรับการอ่านบทอาขยานทำนองเสนาะเลยก็ว่าได้ เพราะที่ผ่านมา แอดมินได้เข้าร่วมแข่งขันการอ่านบทอาขยานทำนองเสนาะมาหลายปี ส่วนมากคนที่จับได้โคลงสี่สุภาพ จะมีสิทธ์เข้ารอบมากกว่า เพราะการอ่านโคลงถ้าอ่านถูกต้องตามหลักการอ่าน จะมีความไพเราะเสนาะหู น่าฟัง ทำให้กรรมการลงคะเเนนให้เรารัวๆเลยล่ะค่ะ ✔😊       โคลง เป็นคำประพันธ์ที่บังคับวรรณยุกต์ คือ เอก โท เเละบังคับสัมผัส มีหลักฐานอันควรเชื่อว่าเป็นคำประพันธ์พื้นเมืองไทยทางเหนือและอีสานก่อนจะเเพร่หลายมายังภาคกลาง  อ้างอิง https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%87 แผนผังโคลงสี่สุภาพ อ้างอิง https://www.google.com/search?q=%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0...
อ่านเพิ่มเติม